پانل های چوبی Terespa یا همان Terespa HPL ورق هایی با روکش طرح چوب یا طرح های متنوع دیگر هستند که از نوع لمینیت ساخته شده تحت فشار بالا می باشند اینگونه پوشش نما به صورت خشک (بدون ملات) نصب میگردد و در کشورهای صنعتی تحت عنوان (Rain Screen) یا دیواره ضد باران شهرت دارند از مزایای استفاده از پنل های چوبی Trespa در نمای ساختمان می توان به اختصار به موارد ذیل اشاره نمود.
مقاوم در برابر باران و رطوبت
مقاوم در برابر اشعه UV
عایق حرارتی
عایق صوتی
عدم نیاز به نگهداری پس از نصب
سرعت نصب و اجرای بالا
در ادامه چند روش نصب به همراه نکات کلی که در هنگام نصب می بایست مدنظر قرار گیرد دراختیار شما عزیزان قرار خواهد گرفت.
قواعد کلی:
ایجاد کانال هوا در پشت نما ، پانل های نمای ترسپا می بایستی به نحوی نصب شوند که هوا در پشت آن به صورت آزادانه به گردش درآید برای این منظور پانل ها با فاصله از دیواره اصلی ساختمان به زیرسازی های عمودی (غالباً از جنس آلومینیوم) متصل می گردند؛ این فاصله ها باید محفظه یا کانالی را در پشت نما ایجاد نماید بطوریکه عمق کانال باید همواره بیش از ۳۰ میلیمتر باشد. با توجه به اینکه پانلهای ترسپا ساخته شده از الیاف طبیعی چوب است بدیهی است که رعایت قواعد کلی جهت نصب فرآورده های چوبی برای این محصول نیز ضروریست، از مزایای ایجاد کانال گردش هوا در پشت پنل می توان موارد زیر را نام برد.
الف) نفوذ پذیری هوا
فضای ایجاد شده تعرق نما را تسهیل نموده و گردش هوا در پشت پنل از تجمع بخار آب جلوگیری می کند.
ب) محافظت در برابر باران
هوای متحرک در کانالها و فاصله ایجاد شده بین نما و دیوارهای ساختمان از نفوذ آب باران به داخل ساختار ساختمان جلوگیری می کند و باعث حفاظت بیشتر از مصالح و اجسام می گردد.
ج) ایجاد عایق حرارتی – جلوگیری از بوجود آمدن پل های حرارتی
به موجب فاصله ای که بین ساخت های فلزی یا شبکه آهنی پانل های ترسپا وجود دارد از تبدیل شدن این زیر ساخت به هادی حرارتی پیشگیری شده و نوسانان حرارتی در پشت نما کاهش می یابد، این امر موجب صرفه جویی در مصرف انرژی به میزان ۵ تا ۱۰ درصد می گردد.
د) حفاظت در مقابل تابش نور خورشید
فاصله موجود در بین دیوارهای ساختمان و نمای آن از ایجاد گرما بیش از حد در تابستان پیشگیری می کند و باعث ایجاد نعادل حرارتی دردرون ساختمان می گردد.
ه) حفاظت اکرستیک
با توجه به لایه هایی منتهی که در نصب ایت سیستم بیت فضای داخلی ساختمان و محیط خارجی بوجود می آید این سیستم نقش بسزایی در جذب صدا و کاهش نویز ایفا می کند.
به نکات ذیل در هنگام نصب باید توجه ویژه شود.
– آب هرگز نباید در پشت پانل ها انباشته شود.
– دمای هوا در جلو و پشت پنل باید همواره یکسان باشد.
در هنگام انجام زیر سازی برای نصب ورق های HPL بایستی به این نکته توجه داشت که عمق محفظه یا کانال هوا هرگز کمتر از ۳۰میلیمتر نگردد برای اطمینان از گردش هوا در محفظه ها مدخل های ورود و خروج هوا بایستی از تناسب ابعادی برخوردار باشند با توجه به اینکه در ایران ناشاغولی نماها بالا می باشد و آهن کشی بافاصله زیاد از دیواره ساختمان قرار می گیرد و فضای ایجاد شده در پشت پانل به مراتب بیشتر از ۳۰ میلیمتر می باشد.
لازم به ذکر است به منظور ایجاد گردش هوا داشتن محفظه ورود و خروج هوا در انتها و ابتدای نما الزامیست چنانچه نما یکپارچه نباشد و به بخش های متفاوت تقسیم شده باشد در قسمت بالایی و پایینی هر قسمت وجود دریچه ای برای گردش هوا مورد نیاز می باشد این نکته در مکان هایی که دربها و پنجره ها قرار می گیرند نیز بایستی رعایت گردد.
رعایت حد فاصل پروفیل های عمودی
فاصله بین تکیه گاه های عمودی که پانل ها به آنها متصل می گردد بستگی به ضخامت ورق دارد هرچه ضخامت ورق های HPL بیشتر باشند می توان فاصله بین تکیه گاه ها را بیشتر در نظر گرفت این مورد از نکات بسیا رمهمی است که می بایست هنگام نصب حتماً لحاظ گردد .
درزهای انبساطی (Expansion Joint)
با توجه به حرکات انبساطی چوب در نظر گرفتن درز بین پنل ها الزامیست، این درزها می بایست در نقاطی که پنل های ترسپا با متریال های دیگر( مانند سنگ، شیشه، ورق آلومینیم) تلاقی می کند حتماً رعایت شود.
اندازه این درزها بستگی به ابعاد پنل های مورد نصب و طراحی نما دارد به عنوان مثال، برای پنل ها یی که اندازه آنها ۲۴۴۰ و ۱۲۲۰ میلیمتر است این فواصل می بایست حداقل ۶ میلیمتر باشد اگر پیشنهاد شرکت سازنده این است که حتی المقدور فاصلۀ بین پانل ها ۱۰میلیمتر در نظر گرفته شود ضمناً توصیه می شود که از بکارگیری چسب یا هرنوع درزگیر برای پر کردن درزها جهت آب بندی خود داری شود چرا که باعث جمع شدن جرم و گرد و غبار در گوشه ها و اطراف لبه پنل ها می گردد.
نحوه حمل و ذخیره پنل ها
سطح پایدار پالتها برای حمل و نقل بایستی به بزرگی ابعاد پنل ها انتخاب شود تا از حرکت پنل ها بر روی یکدیگر جلوگیری به عمل آید.
در هنگام ذخیره سازی نیز بایستی مراقبت های ویژه های از ورق های اچ پی ال صورت گیرد تا از رطوبت، گرما، خاک و هر عامل مخرب دیگر دور شود؛ پنل های ترسپا در دمای تقریبی بین ۱۰ الی ۲۰ درجه سانتی گراد و رطوبت ۴۵ الی ۷۰ درصد می بایست ذخیره شود.
پنل ها ترجیحاً می بایستی به صورت افقی ذخیره شوند و تمام سطح آن می بایست پوشیده باشد، اگر ذخیره افقی امکانپذیر نبود می بایستی آنها را تحت یک زاویه ۶۰ الی ۷۰ درجه ذخیره نمود.
انتخاب ضخامت پنل
انتخاب ضخامت پنل بر حسب مکان و نحوه قرارگیری پنل است؛ برای نصب پنل در متن های کاذب و سایبان یا در پارتیشن ها یا نمای ساختمان می بایست از ضخامت های مختلف بهره جست، تعیین ضخامت پنل از اختیارات طراح نما می باشد که با رعایت دستور العملهای ترسپا، ضخامت مورد نظر را انتخاب می کند، می بایست به این نکته توجه داشت که ضخامت پنل ها و فاصلۀ بین تکیه گاه ها رابطۀ مستقیم دارند بدین صورت که هر چه فاصلۀ بین تکیه گاهها بیشتر باشد ضخامت ورق HPL نیز می بایست بیشتر انتخاب شود.
به طور کلی ضخامت ورق برای نماهای خارجی ۶ تا ۸ میلیمتر است، به جز در شرایط خاص قطرهای ۳ تا ۵ میلیمتر پیشنهاد نمی گردد چرا که در مقابل فشار باد از استحکام کافی برخوردار نمی باشند همچنین استفاده از ضخامت ۱۰ میلیمتر باعث سنگینی نما می شود که از لحاظ فنی مورد تأیید نمی باشند.
سیستم نصب با پیچ و پرچ نمایان
نمای TRESPA را می توان با استفاده از پیچ و یا پرچ نصب کرد. در این روش پانل ها به ستون های عمودی متصل می گردند. چنانچه دیوار به طور کامل و عمودی هم تراز ( یا به عبارت دیگر” شاغول”) نباشد، می توان از یک شبکه غالبا آهنی به عنوان تکیه گاه دوم برای تنظیم فاصله ستون ها استفاده کرد. برای ساخت شبکه معمولا از قوطی های ۴۰*۴۰ استفاده می شود. که با توجه به اینکه در ایران با این مشکل مواجه هستم توصیه می گردد این عمل انجام شود.
سیستم نصب با پیچ پنهان
شرکت RTD.html”>رنگین تجارت درین برای پوشاندن سطح پیچها سرپوش هایی به رنگ پانل تامین می نماید. قطر این سرپوش ها ۱۰/۷۵ میلی متر است.
در این روش هرگز نباید از پیچ هایی که گل آن مخروطی می باشد استفاده نمود. پیچ های مخروطی از حرکت آزاد پانل هنگام انبساط و انقباض جلوگیری می کند.
سیستم نصب از طریق پروفیل های آویز ( هنگ )
در این سیستم نصب اتصالات ( پیچ، پرچ، … ) بر روی سطح چوب دیده نمی شود. به عبارت دیگر پروفیل های آلومینیومی به پشت پانل متصل می گردد.
فاصله بین پروفیل های افقی
پس از ایجاد شبکه آهنی، نوبت به پروفیل های افقی می رسد که با استفاده از پیچ های استنلس استیل به شبکه آهنی پیچ می شود. فاصله بین ریل های افقی می بایست حداکثر ۶۰۰ میلی متر باشد و برای هر پانل باید حداقل سه ردیف پروفیل در نظر گرفت.
چنانچه طول قدی پانل بین ۱۵۰ الی ۴۰۰ میلی متر باشد، می توان صرفا از دو ردیف ریل استفاده کرد. در چنین حالتی فاصله آکس ریل ها نباید از ۳۰۰ میلی متر تجاوز نماید.
نحوه اتصال قلاب ها
قلاب ها با استفاده از پیچ های استنلس استیل با قطر ۶ میلی متر و طول ۱۱٫۵ میلی متر به پشت پانل های ترسپا پیچ می شود. این قلاب ها در قسمت فوقانی دارای یک سوراخ M8 می باشد که برای تنظیم ارتفاع قلاب به وسیله بولت و یا مهار کردن آن بر روی پروفیل مورد استفاده قرار می گیرد. برای بستن پیچ ها بر روی پانل، می بایست نخست یک سوراخ به قطر ۵ میلی متر ( که کمتر از قطر پیچ است ) در پانل ایجاد کرد. بدین شکل وقتی که پیچ سفت می شود لبه های آن سوراخ را رزوه می کند. ضمنا طول سوراخ نخستین باید از طول پیچ بیشتر باشد تا هنگام فرو رفتن پیچ، براده ها در جلو پیچ جمع شود.
فاصله بین قلاب هایی که پشت پانل پیچ می شود به شرح ذیل است:
ضخامت ۶ میلی متر حداقل ۶۰۰ میلی متر
ضخامت ۸ میلی متر حداقل ۸۰۰ میلی متر
توجه: در هر ردیف می بایست حداقل ۳ قلاب در نظر گرفته شود.
روش نصب با چسب به شرح ذیل می باشد:
ابتدا سطح زیرسازی با یک پرایمر ( استون یا تینر در صورت استفاده از آلومینیوم ) از هر گونه ناپاکی یا چربی زدوده می شود. این کار را می توان با استفاده از پنبه یا یک دستمال تمیز انجام داد.
با استفاده از دستگاه سنگ دستی، روکش پشت پانل را از بین می بریم تا زمینه چسبندگی و اصطکاک بیشتری برای چسب پلی اورتان فراهم شود.
بدیهی است که نیازی به از بین بردن کل روکش پشت پانل نمی باشد و تنها در قسمت هایی که به زیر سازی چسبانده می شوند باید این کار صورت گیرد. بعد از اتمام تراشیدن پشت پانل، می بایست حتما سطح آن تمیز شود تا براده های چوب مانع از چسبندگی پانل نگردد.
نظر به اینکه چسب پلی اورتان یک چسب فوری نیست، باید از گیره یا روکش دیگری استفاده کرد تا پانل بر سر جایش باقی بماند و مدت زمان پخت چسب کاملا سپری شود. روش پیشنهادی شرکت RTD.html”>رنگین تجارت درین استفاده از نوارهای خود چسب می باشد.
برای این منظور، یک روی نوار را در دو ردیف عمودی به زیرسازی چسبانده و روی دیگر آن را به همان حالت و بدون کندن پوشش، نگاه می داریم.
لا به لای نوارها خود چسب را با چسب پلی اورتان طبق تصاویر شماره ۶ پر می کنیم. برای این منظور بهتر است که سر تفنگ v شکل باشد تا لایه چسب به صورت مثلثی شکل روی زیر سازی قرار گیرد. هر ردیف چسب پلی اورتان می بایست در حدود ۹ میلی متر قطر داشته باشد.
چند دقیقه بعد از اینکه چسب پلی اورتان را زدیم، روکش بیرونی نوارهای خود چسب را کنده و پانل ها را می چسبانیم. باید توجه داشت که قطر نوارهای خود چسب بیشتر است. لذا تا قبل از اینکه پانل ها با نوارها تماس پیدا کند، می توان پانل ها را جا به جا و فاصله آن را تنظیم کرد. اما بعد از اینکه پانل با نوارهای خود چسب تماس پیدا کرد، دیگر نمی توان تنظیمات را انجام داد.
نحوه برش و سوراخ کاری پانل های ترسپا
برش
پانل های ترسپا را می توان با دستگاه های عادی تجاری برش داد اما باید توجه داشته باشید که حتما از تیغه های مخصوص استفاده شود، شما می توانید این تیغه ها را از شرکت RTD.html”>رنگین تجارت درین تهیه نمایید. با توجه به سختی پانل ها، سرعت برش دستگاه باید کمتر از زمانی باشد که چوب های غیرکامپوزیت را برش می دهد. پانل ها را می توان به وسیله اره های دیسکی ثابت یا اره های دستی برقی برش داد ( در ایران به اره های MDF بر معروف است.)
مشخصات تیغه اره باید به مشخصات دیسک هایی که برای برش پلای ورود به کار گرفته می شود نزدیک باشد. قطر تیغه اره های دیسکی باید ۲۵۰ الی ۳۰۰ میلی متر برای اره های ثابت ( ایستاده ) و ۱۵۰ الی ۱۹۰ میلی متر برای اره های دستی باشد. تعداد دنده ها بستگی به قطر تیغه دارد و معمولا بین ۲۴ تا ۶۰ عدد است.
اره باید همیشه برش را از پشت پانل شروع کند تا روکش چوب لب پر نشود. با در نظر گرفتن جهت چرخش دیسک اره، پانل باید از رو یا وارونه قرار گیرد:
در صورت استفاده از اره ثابت ( ایستاده ): سطح چوبی پانل به روی بالا
در صورت استفاده از اره دستی: سطح چوبی پانل به روی پایین
سوراخ کاری
پانل ها باید با استفاده از مته های سخت سوراخ گردد. در هنگام سوراخ کاری پانل ها معمولا قطر سوراخ ها می بایست از قطر ۱ الی ۲ میلی متر بیشتر باشد تا هم حرکت آزاد پانل را میسر سازد و هم اینکه انبساط و انقباظ پانل یک فشار در زاویه قائم را به پیچ یا پرچ وارد نسازد.
توجه: تنها در مرکزثقل پانل، قطر سوراخ و قطر پیچ یکسان است.
هنگام سوراخ کاری، اتصالات ( پیچ، پرچ، … ) می بایست با فاصله ای معین از گوشه های ورق نصب شوند.
نصب پانل ها در خطوط منحنی
با توجه به ساختار پانل های ترسپا و روکش طبیعی آن نمی توان پانل ها را نورد یا خم کرد. لیکن پانل ها از انعطاف کافی جهت نصب شدن در خطوط منحنی را برخوردار نمی باشند. هنگام نصب می بایست اطمینان حاصل نمود که استرس فیزیکی به پانل ها وارد نشده و تحت فشار نمی باشند. برای این منظور کافی است که به نکات ذیل توجه شود.
۱) تنها روش نصب پانل ها در خطوط منحنی سیستم پیچ یا پرچ نمایان می باشد.
۲) پانل ها باید در جهت گره های چوب نصب شود.
۳) در مقایسه با نصب در خطوط صاف، فاصله بین تکیه گاه ها می بایست به ۴۰۰ میلی متر کاهش یابد.
۴) بر اساس شعاع منحنی، از ضخامت ورق مناسب استفاده شود.
شیوه نگهداری و تمیز کردن پانل ها
تمیز کاری
توجه!! فیلم محافظتی که بر روی پانل ها کشیده شده، باید پس از نصب برداشته شود.
خاصیت ضد چسبندگی پانل ها این امکان را می دهد که سطح آن به سهولت با استفاده از آب و محلول های نظافت خانگی تمیز شود. در صورت استفاده از محلول های قوی تر، می بایست حتما پس از نظافت سطح پانل ها را با آب و محلول های خانگی به آرامی تمیز نمود. توصیه می شود پیش از استفاده از محلول های تمیز کننده، این محلول ابتدا بر روی یک قطعه کوچک تر تست شود.
برای از بین بردن لکه ها به نکات ذیل توجه شود.
لکه های سیمان: اگر سیمان هنوز خشک نشده است، می توان آن را با آب پاک کرد. چنانچه سیمان در حال سفت شدن است، بهتر است ابتدا بگذاریم کاملا خشک شود و سپس با یک پارچه آن را پاک نماییم. از خراشیدن یا کشیدن اجسام سخت بر روی نما جدا خودداری شود. معمولا لکه هایی که خشک شده است به راحتی برداشته می شود. کافی است در انتها سطح پانل با مقادیر زیادی آب شسته شود.
لکه های روغنی: آب گرم و محلول های خانگی غالبا برای پاک کردن لکه های روغن کافیست.
لکه های چسب: اثرات چسب را می توان با الکل و یا محلول های خانگی از بین برد. در انتها باید سطح نما با کف صابون شسته شود.
لکه های رنگ: در چنین مواردی بهتر است به دستورالعمل های سازنده رنگ مراجعه شود. در هر صورت باید پس از لکه گیری سطح نما را با آب صابون تمیز نماییم.
خراش ها: از بین بردن خراش ها میسر نیست.
سطح صیقلی پانل ها گرد و غبار را تا حد زیادی پس می زند. هر چند شاید لازم باشد که در شهر هایی با آلودگی هوای بالا مانند تهران، سطح پانل ها هر چند وقت یک بار شسته شود. برای شستن پانل حتما به نکات ذیل توجه شود:
۱) همیشه از محلول های خانگی که در آب رقیق شده است استفاده شود. استفاده از مواد شیمیایی خشن ممنوع می باشد.
۲) از پارچه های نرم و تمیز که به سطح پانل آسیب نمی راسند استفاده شود.
۳) همیشه در انتهای کار پس از شستن با کف صابون باید سطح پانل را با آب روان تمیز کرد. نیاز به خشک کردن پانل نیست.
۴) هرگز از پشم شیشه یا اسکاج که موجب خراشیدگی سطح پانل می شود استفاده نشود.
۵) تمیز کردن پانل ها با دستگاه های پاشش آب با فشار بالا موجب آسیب دیدن آن می شود.
تمیز کردن گرافیکی ( رنگ اسپری )
لایه رویین پانل های ترسپا که از مواد شیمیایی ترکیب شده است، رنگ های اسپری را به خود جذب نمی کند. لیکن شاید از بین بردن این گونه رنگ نیازمند یک محلولی خاص باشد که می بایست پیشتر روی قطعه ای از پانل به عنوان نمونه آزمایش گردد. در هر صورت در پایان کار باید سطح پانل را با آب شست.
تعمیر و نگهداری
پانل های ترسپا از هرگونه تعمیرات و نگهداری که معمولا برای چوب استفاده می شود بی نیاز است. در صورت آسیب دیدگی پانل باید آن را با پانل جدید تعویض نمود.
